Fjallöxl á Skaga

Identity area

Type of entity

Corporate body

Authorized form of name

Fjallöxl á Skaga

Parallel form(s) of name

Standardized form(s) of name according to other rules

Other form(s) of name

Identifiers for corporate bodies

Description area

Dates of existence

History

Places

Vindhælishreppur; Skagahreppur; Skagabyggð.

Legal status

Functions, occupations and activities

Mandates/sources of authority

Internal structures/genealogy

General context

Skaginn er annars ekki fjallaland. Hann er láglendur og Skagaheiðin er allvel gróin. Nema þar sem eru grjóturðir. Þar sem heitir Bruni í heiðinni er grjóturð. Tófan býr þar og víðar í Skagaheiði. Það hefur hún lengi gert og búnast víst þokkalega. Mannfólkið gerði sér bólstaði í heiðinni á fólksfjölgunartímanum eftir miðja 19. öld. Þá voru þónokkur sel og kot í byggð í Skagaheiði. Svo buðust aðrir kostir betri og heiðarhokri var hætt. Fjöldinn allur af vötnum og tjörnum er í Skagaheiði og silungur í mörgum þeirra. Langavatnið er stærsta vatnið í heiðinni. Það liggur í boga meðfram Fjallsöxlinni. Upp af vatninu er Þórhildardalur og þar átti Ólafur Þórhallason ævintýri með huldufólki sem sagt er frá í Ólafs sögu Þórhallasonar. Fyrstu nútímaskáldsögu sem samin var á íslensku og varðveist hefur. Höfundur þeirrar sögu, Eiríkur Laxdal, ólst upp á kirkjustaðnum Hofi. Ólafs saga gerist að talsverðu leyti á Skaga og er gullvæg heimild um þjóðtrú og tíðaranda á Skaganum í þá tíð. Hún lá í handriti frá því að Eiríkur gekk frá henni þar til Þorsteinn Antonsson og María Anna Þorsteinsdóttir unnu það þjóðþrifaverk að gefa hana út árið 1987. Annar Hofspiltur hafði líka áhuga á þjóðsögum. Sá var Jón Árnason bókavörður sem safnaði fjölda þeirra og gaf út í félagi við Konrad Maurer í München.

Relationships area

Related entity

Vindhælishreppur (1000-2002) (1000-2002)

Identifier of related entity

HAH10007

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Fossá á Skaga

Identifier of related entity

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Related entity

Skriður í Húnavatnssýslum (874 -)

Identifier of related entity

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

– Fjall: …Úti á túni er steinn geysistór og hálfur í jörð. …Steinninn hefur ekki legið þar frá örófi alda, því að þarna tók hann sér bólfestu í búskapartíð Jóhannesar (fyrri hluta 19. aldar). Það var eitt sumarkvöld, að Jóhannes hafði kvíað ærnar og kona hans mjaltaði. Kvíarnar voru ofan við bæinn og túngarðinn, við rætur fjalls þess, er bærinn stendur undir og nefnist Öxl eða Fjallsöxl. …Heyrir hann þá snögglega drunur miklar upp axlarinnar. Hann spratt á fætur og skyggndist um til að vita, hverju slíkt gegndi. Sér hann að heljarbjarg hefur losnað hátt upp í fjalli og veltur beint á kvíarnar. …Við það kom lykkja á leið steinsins, svo að hann hraut út á túnið og staðnæmdist þar. (Magnús Björnsson á Syðra–Hóli, Sögur Jóhannesar, Heima er best, 1957).

Access points area

Subject access points

Place access points

Occupations

Control area

Authority record identifier

Institution identifier

IS HAH

Rules and/or conventions used

Status

Final

Level of detail

Partial

Dates of creation, revision and deletion

Language(s)

  • Icelandic

Script(s)

Maintenance notes

  • Clipboard

  • Export

  • EAC

Related subjects

Related places