Corporate body

Gunnsteinsstaðir í Langadal

um 890

Gunnsteinsstaðir. Landnámsjörð og löngum stórbýli. Bærinn er í skjóllegum hvammi sunnan undir háum hólrana við rætur Langadalsfjalls. Ber þar hæst Nýlendunibba og hefur löngum verið hætt viðskriðuföllum og snjóflóðum. Norðurlandsvegur liggur Gunnsteinastaðahólminn.
Íbúðarhús byggt árið 1925 684 m3. Fjós fyrir 24 gripi. Fjárhús yfir 150 fjár. Hlöður 530 m3. Lóð 25 ha, veiðiréttur í Blöndu.

Langidalur; Bergsstaðasókn; Bólstaðarhlíðarhreppur; Húnavatnshreppur; Austur-Húnavatnssýsla; Langadalsfjall; Nýlendunibba; Norðurlandsvegur; Gunnsteinastaðahólmur: Geitaskarð; Depill, sem liggur fyrir Hraunslandi á Skaga; Holtastaðakirkja; Ásar í Svínavatnshreppi; Blanda;

Gunnsteinsstader i Lángadal.
Hjer er hálfkirkja, og messa súngin þegar heimafólk er til altaris. Jarðardýrleiki lx € og so tíundast fjórum tíundum. Eigandi að xlv € Jón Jónsson hjer búandi.
Eigandi að xv € Sigurður Einarsson á Skarði hjer í Lángadal, og hefur eignast hana síðan 1702. Ábúandinn áðurtalinn eigandi Jón Jónsson. Landskuld óviss, því eignarmenn hafa ábúið meir en í tuttugu ár, og so er enn á parti Sigurðar, því hann hefur annan jarðarpart af ábúandanum fyrir þenna til afgjalds og umráða, en meinast verið hafa, meðan leiguliðar hjeldu, ii € lx álnir eður ii € lxxx álnir. Leigukúgildi hvað mörg verið hafa meðan leiguliðar hjeldu, kann enginn nálægur að undirrjetta; áður, fyrir meir en fjörutíu árum, xii, eftir sem menn heyrt hafa.
Kvikfje vi kýr, i naut tvævett, lii ær, iiii sauðir tvævetrir og eldri, xx veturgamlir, xxviii lömb, iiii hestar, iiii hross, ii fyl. Fóðrast kann iiii kýr, xl ær, xx lömb, ii hestar, öðru kvikfje er einúngis vogað á útigáng. Afrjett ut snpra. Torfrista og stúnga mjög lök og sendin, brúkast þó. Hrísrif eður fjalldrapi til eldíngar hefur áður verið bjarglegt, er nú gjöreytt að mestu.
Reka allan á kirkjan fyri Depli, sem liggur fyri Hraunslandi á Skaga, til helmíngaskifta við Holtastaðakirkju, og hafa eigendur notið þessa reka átölulaust um lángan aldur. Hrossabeit á jörðin í Ásaland um vetur og brúkast árlega. Móskurð á jörðin í Ásajörðu til eldíngar, það hefur ei brúkast um lángan aldur, Túninu grandar til stórskaða og eyðileggíngar Blanda að
neðan með landbroti, en smálækir bera skriðu og möl á völlinn í vatnavöxtum að ofan; so og spillist völlurinn stórlega af ferðafólki, því almenníngsveginn hefur Blanda afbrotið, og
liggur því vegurinn í margt ár um bæinn. Enginu grandar Blanda að neðan með sandsáburði, en smálækir að ofan með grjóts, leirs og sands áburði, til stórskaða, sem áeykst árlega.
Hætt er kvikfje fyrir kaldaverslusíkjum og afætudýjum, og verður oft mein að. Ekki sýnist bænum óhætt til lengdar fyri landbroti, sem Blanda gjörir meir og meir ár eftir ár, og hefur áður i gamla daga kirkjan færð verið frá ánni, og hefur hún það land nú afbrotið sem kirkjan hefur áður staðið.

Nýlenda, hjáleiga af heimajörðunni, bygð við heimavöllinn hjer um fyri fimtíu árum [1658]. Dýrleikinn áður talinn í heimajörðinni. Ábúandi Eyjólfur Ormsson. Landskuld lx álnir, inn til næstu tveggja ára lxx álnir. Betalast í landaurum til heimabóndans. Leigukúgildi ii, áður fyri tveimur árum iii. Leigur betalast í smjöri til heimabóndans. Kvaðir öngvar.
Kvikfje iii kýr, i kálfur, xxvi ær, ii sauðir tvævetrir og eldri, xiiii veturgamlir, xii lömb, iiii hestar, ii hross, i únghryssa, i fyl. Fóðrast kann ii kýr, xvi ær, xii lömb, i hestur; öðru kvikfje er vogað á útigáng. Kostir og ókostir sem segir um heimajörðina, nema bænum og túninu er óhætt fyrir Blöndu og hennar landbroti.

Gunnsteinsstadakot, gömul eyðihjáleiga í landsplátsi nokkru, sem liggur fyri vestan Blöndu, en er þó talið heimaland jarðarinnar, þó nokkra manna meiníng sje, að þetta land hafi í
gamla daga kirkjueign verið, en enginn nálægur kann þar um neitt víst að undirrjetta. Ekki hefur þetta býli bygst í tvö hundruð ár eður lengur, en ljós eru hjer byggíngamerki. Ekki má hjer aftur byggja, því túnið, sem verið hefur, er komið í leirflög, holt og grámosamóa. þetta land er brúkað til slægna og beitar frá heimajörðunni.

Gunnsteinsstadasel, sem jafnlega brúkast frá heimajörðunni, hefur meir en fyrir þrjátíu árum [um1677] nokkurn tíma bygt verið, síðan í auðn verið. Um landskuldarhæð og kúgildafjölda, hvað verið hefur á þessu býli, kann enginn nálægur neitt víst að undirrjetta, og ekki hvað fóðrast hefur. Ekki má hjer aftur byggja, því túnstæði er mjög lítið af grámosamóum, og heyskapur mjög slægjulítill.

Girðíngar sjást hjer í landinu, sem nú eru fjárhús frá Gunnsteinsstöðum. það er meiníng sumra manna að hjer hafi áður bygð verið, eftir sem þeim sýnist líklegt af tóftarústum og garðaleifum. Enginn veit hjer um framar að undirrjetta.

Karlastader, forn eyðijörð. Yfir þessa jörð segjast menn heyrt hafa að skriða hafi hlaupið úr fjalli og eyðilagt hana bæði að túni og húsum, meir en fyrir fjögur hundruð árum, og síðan aldrei uppbygst. þessi eyðijörð liggur í Gunnsteinsstaðalandi nálægt landamerkjum, og er nokkur ágreiníngur millum Óðulsstaða og Gunnsteinsstaða um landspláts nokkurt,
sem liggur sunnan við túngarðinn, sem verið hefur á þessari eyðijörðu. Enn er óreynt hvörjir rjettara hafa, en eyðijörðin brúkast frá báðum jörðunum til beitar, og átelja hvörugir að
lögum.

Ábúendur 1880-1910- Pétur Pétursson 31. des. 1850 - 28. apríl 1922. Bóndi á Gunnsteinsstöðum í Langadal. Síðar veitingamaður á Sauðárkróki og kaupmaður á Blönduósi. Kona hans; Anna Guðrún Magnúsdóttir 31. ágúst 1851 - 16. jan. 1938. Húsfreyja á Gunnsteinsstöðum í Langadal. Frá Holti í Svínadal.

1910-1961- Pétur Hafsteinn Pétursson 14. jan. 1886 - 28. ágúst 1961. Oddviti, sýslunefndarmaður og bóndi á Gunnsteinsstöðum, Bergstaðasókn, A-Hún. 1930. Bóndi á Gunnsteinsstöðum í Langadal í A.-Hún. Guðrún Ingibjörg Björnsdóttir 15. sept. 1901 - 11. ágúst 1974. Húsfreyja á Gunnsteinsstöðum í Langadal. Lausakona á Blönduósi 1930. Heimili: Mjóidalur. Var í Keflavík 1920.

1966- Stefán Hafsteinsson 24. des. 1943. Var á Gunnsteinsstöðum, Bólstaðarhlíðarhr., A-Hún. 1957.

IS HAH-Bæ

Final

Full

GPJ 18.2.2019

• Icelandic

Guðmundur Paul
Jarðabók Páls Vidalín 1708. Bls 394
file:///C:/Users/Notandi/AppData/Local/Microsoft/Windows/INetCache/IE/TYHI81U1/H%C3%BAnavatnss%C3%BDsla.pdf
Húnaþing II bls. 175.