Fyrirtæki/stofnun

Sandar í Miðfirði

(900)

Bærinn stendur á melöldu innan og vestan Miðfjarðar. Áður stóð bærinn niður við sand en var fluttur ofar 1834. Stendur hann nú í líkri hæð og forn sjávarmörk, sem má rekja allt fram á Kjöl, ofan Króksstaðamela.
Fyrir og um aldamótin 1900 bjó á Söndum, Jón Skúlason. Rak hann þar stórbú og mun í flestu er að búnaði laut hafa verið langt á undan sinni samtíð.

Fögur útsýn er frá Söndum og sér vítt um byggð og til hafs og heiða.

Íbúðarhús byggt um 1900, 384 m³, til heyrir að hálfu Söndum I, ekki er búið í húsinu. Fjós yfir 7 kýr, fjárhús yfir 640 fjár. Hlöður 352 m³. Tún 28,2 ha.

Sandar I. Á söndum hefur um langa hríð verið rekinn mikill búskapur, enda skilyrði góð. Þessu gamla höfuðbóli hefur nú verið skipt í tvennt og nýtt íbúðarhús reist sunnarlega æi túninu.
Land er vel gróið, nema sandurinn, en hann hefur þó verið græddur að mestu. Ræktunarskilyrði góð á báðum Sanda bæjunum og gott til beitar.
Íbúðarhús byggt úr steini 1974, 368 m³. Gamalt íbúðarhús með Söndum. Fjárhús yfir 480 fjár, hlaða 150 m³ og bílskúr 174 m³. Tún 34,8 ha. Veiðiréttur í Miðfjarðará.

"Og er kom að jólum sendi Skeggi mann til Þorkels á Sanda ogbauð honum til jólaveislu og húsfreyju hans. Bað hann og aðsveinninn Eiður skyldi fara með þeim. Hann var þá ungur og þónokkuð á legg kominn. Síðan bjuggust þau heiman af Söndumaðfangadag fyrir jól og með þeim sveinninn Eiður. Svo varveðri farið að gerði á þey með regni en Miðfjarðará ófær ogtók að leysa ána köflum hið efra en við fjörðinn var fært meðskip.

Og er Þorkell setti fram skipið kallaði Þórður á hann ogmælti: "Ófær, áin maður," segir hann.

Þorkell segir: "Gættu smíðar þinnar, eg mun ferðar minnar."

Réð Þorkell nú til árinnar. Voru þau þrjú á skipinu. Og erþau komu á megin árinnar leysti sem óðast ána og fórst þeimseint. Rak þau nú eftir ánni fyrir ísinum og straumi og eigilétti fyrr en hvelfdi skipinu. Höfðu þau kaffarar og hélt viðdrukknan. En með því að þeim var lengra lífs auðið komÞorkell þeim á kjöl. Rak nú skipið til sjávar og gegnt þvísem Þórður var að smíðinni og Steingrímur bróðir hans hjáhonum. Þá kallaði Þorkell á hann Þórð til bjargar þeim."

"Sandar í Miðfirði, rétt fyrir aldamótin 1900, húsin mikil og vel gerð. Á bænum voru tvö timburhús, útiskemma, fjárhús og hlöður. Túnið allt sléttað og girt og umbúnaður allur hinn besti. Þangað komu margir til að kynna sér búnaðarhætti, ræktun og framkæmdir allar, svo og vinnubrögð"

Kristín Þorvarðardóttir (1938-2022) Núpsdalstungu (28.11.1938 - 22.1.2022)

Ólafur Jónsson (1888-1976) Stóru-Ásgeirsá (6.11.1888 - 14.12.1976)

Páll Leví Jónsson (1854-1922) Heggstöðum (25.12.1854 - 26.4.1922)

Ingibjörg Samúelsdóttir (1852) Kanada, frá Brekkulæk V-Hún (16.6.1852 -)

Jónas Samúelsson (1867-1947) landnámsmaður Point Roberts. (4.2.1867 - 13.8.1947)

Heggstaðanes ((874))

Jón Jónsson Skúlason (1884-1965) Söndum Miðfirði (2.2.1884 - 28.11.1965)

Steinunn Davíðsdóttir (1849-1891) Söndum Miðfirði (9.10.1849 - 17.4.1891)

Guðbjörg Ólafsdóttir (1863-1940) Söndum í Miðfirði (2.11.1863 - 6.12.1940)

Jón Skúlason (1836-1907) söðlari Söndum (14.8.1836 - 4.9.1907)

Salóme Jóhannesdóttir (1886-1975) Söndum í Miðfirði (27.8.1886 - 24.5.1975)

HAH00812

IS HAH

Loka

Hluti

GPJ skráning 27.5.2020

• íslenska

Guðmundur Paul
Húnaþing II bls 531-532
Þórðarsaga hreðu 2 kafli