Ísafjörður

Identity area

Type of entity

Corporate body

Authorized form of name

Ísafjörður

Parallel form(s) of name

Standardized form(s) of name according to other rules

Other form(s) of name

Identifiers for corporate bodies

Description area

Dates of existence

(1950)

History

Ísafjörður er þéttbýlisstaður á Eyri við Skutulsfjörð í Ísafjarðardjúpi. Hann er þjónustumiðstöð sveitarfélagsins Ísafjarðarbæjar og er stærsti byggðakjarninn innan þess. Íbúar voru 2.525 árið 2015.
Ísafjörður var einn þeirra 6 verslunarstaða á Íslandi sem fengu kaupstaðarréttindi árið 1786 (hinir voru Reykjavík, Akureyri, Eskifjörður, Grundarfjörður og Vestmannaeyjar) en missti þau árið 1816 til Grundarfjarðar (sem hafði verið sviptur þeim árið 1807). Bærinn endurheimti kaupstaðarréttindin árið 1866. Þá náði land kaupstaðarins yfir Eyrina og stóran hluta Eyrarhlíðar. Áður hafði það heyrt undir Eyrarhrepp. Kaupstaðurinn og hreppurinn sameinuðust aftur 3. október 1971, þá undir nafni Ísafjarðarkaupstaðar.
Árið 1994 bættist Snæfjallahreppur við sveitarfélagið og Sléttuhreppur árið eftir en hann hafði þá verið í eyði í meira en fjóra áratugi.
Hinn 1. júní 1996 sameinaðist Ísafjarðarkaupstaður 5 öðrum sveitarfélögum á Vestfjörðum: Flateyrarhreppi, Mosvallahreppi, Mýrahreppi, Suðureyrarhreppi og Þingeyrarhreppi, undir nafninu Ísafjarðarbær.

Nafnið Ísafjörður átti forðum við um allt Ísafjarðardjúpið en festist síðan við eyrina í Skutulsfirði sem var helsti verslunarstaðurinn á þessu svæði. Innst í Ísafjarðardjúpi er hins vegar fjörður sem ber nafnið Ísafjörður og veldur þetta gjarnan nokkrum heilabrotum hjá erlendu ferðafólki.
Eyri í Skutulsfirði - Ísafjörður - er forn verslunarstaður, höfuðstaður Vestfjarða og tilheyrir nú hinu sameinaða sveitarfélagi Ísafjarðarbæ. Þar hefur verið stunduð verslun öldum saman en strax á 16. öld komu kaupmenn frá Hamborg sér upp aðstöðu á eyrinni. Með tilkomu dönsku einokunarverslunarinnar var eyrin svo fest enn frekar í sessi sem miðstöð fiskveiða og verslunar.
Eftir að einokuninni var aflétt störfuðu mörg gróskumikil útgerðar- og verslunarfélög á Ísafirði. Þeirra þekktast er án efa Ásgeirsverslunsem var lang öflugasta einkafyrirtæki landsins á sínum tíma. Fyrirtækið var með umsvifamikla útgerð, keypti fyrstu gufuskip sem Íslendingar eignuðust, hélt uppi farþega- og vörusiglingum um Ísafjarðardjúp og sigldi með afurðir sínar beint frá Ísafirði til markaðslandanna við Miðjarðarhaf. Ásgeirsverslun stóð fyrir ýmsum öðrum nýjungum svo sem fyrsta talsíma á milli húsa á Íslandi.
Saltfiskur varð verðmætasta útflutningsafurð Íslendinga á 19. öld og vinnsla hans varð undistaða atvinnulífs á Ísafirði. Um aldamótin 1900 var Ísafjörður næst stærsti bær landsins og í fararbroddi í mörgu er sneri að útgerð og sjávarútvegi. Til Ísafjarðar má m.a. rekja upphaf vélvæðingar fiskiskipaflotans sem og upphaf rækjuveiða við Ísland.
Samhliða atvinnulífinu blómstraði einnig menningin í bænum. Tónlistin á sér þar ríka hefð og var Tónlistarskóli Ísafjarðar fyrsti tónlistarskóli landsins. Bókasafn var stofnað þegar árið 1889 og um tíma áttu Ísfirðingar eitt allra glæsilegasta leikhús landsins, Templarahúsið, sem brann árið 1930.
Ísafjörður hefur ótal margt að bjóða ferðafólki. Sjóminjasafnið í Neðstakaupstað, í húsum einokunarverslunarinnar frá 18. öld, þykir eitt af skemmtilegustu söfnum landsins en þar er einnig til húsa Harmonikusafn Ásgeirs Sigurðssonar. Í Gamla sjúkrahúsinu á Eyrartúni er bókasafn, skjalasafn, ljósmyndasafn og metnaðarfullt listasafn. Ganga um gamla bæinn er líka á við bestu heimsókn á safn ekki síst ef hið ágæta húsakort er með í för.
Náttúran í kringum Ísafjörð er einstök og býður upp á fjölmargar frábærar gönguleiðir við allra hæfi og ekki er verra að líða um kyrran hafflötinn á kajak. Í Tungudal er golfvöllur og fyrir þá sem leggja leið sína til Ísafjarðar að vetri er rétt að benda á skíðasvæðin í Tungudal og á Seljalandsdal. Sundhöllin á Ísafirði er gömul en vinaleg innilaug með heitum potti og gufubaði. Frá Ísafirði eru reglulegar áætlunarferðir báta yfir í Hornstrandafriðlandið, til eyjarinnar Vigur og víðar. Snæfjallaströnd tilheyrir einnig Ísafjarðarbæ en þar er rekin eina ferðaþjónustan við norðanvert Djúp, í Dalbæ og þar er Snjáfjallasetur með sögusýningar.
Á hverju ári fara fram metnaðarfullar menningarhátíðir á Ísafirði. Þar ber hæst klassísku tónlistarhátíðina Við Djúpið, leiklistarhátíðina Act Alone og sjálfa rokkhátíð alþýðunnar, Aldrei fór ég suður. Unnendur íþrótta og útivistar fá líka sitt á Skíðavikunni, Fossavatnsgöngunni og Mýrarboltanum ásamt Hlaupahátíð á Vestfjörðum sem fram fer á Ísafirði, Bolungarvík og í Dýrafirði.

Places

Eyri við Skutulsfjörð; Ísafjarðardjúp; Eyrarhlíð; Ísafjarðarbær; Eyrarhreppur; Snæfjallahreppur; Sléttuhreppur; Flateyrarhreppur; Mosvallahreppur; Mýrahreppur; Suðureyrarhreppur; Þingeyrarhreppur;

Legal status

Functions, occupations and activities

Mandates/sources of authority

Internal structures/genealogy

General context

Relationships area

Related entity

Elín Jónsdóttir (1933-2009) Ísafirði og Keflavík (9.11..1936 - 12.7.2009)

Identifier of related entity

HAH09379

Category of relationship

associative

Dates of relationship

9.11.1936

Description of relationship

fædd þar

Related entity

Þórhallur Gunnlaugsson (1886-1966) símstöðvarstjóri Vestmannaeyjum, Breiðabólsstað Vesturhópi (29.11.1886 - 5.4.1966)

Identifier of related entity

HAH09530

Category of relationship

associative

Dates of relationship

1.1.1918 - 1.1.1921

Description of relationship

Símritari þar og umdæmisstjóri Landsímans

Related entity

Jón Auðun Jónsson (1878-1953) alþm (19.7.1878 - 6.6.1953)

Identifier of related entity

HAH05496

Category of relationship

associative

Dates of relationship

1904-1947

Description of relationship

Húsbóndi þar 1904-1947 Útibússtjóri Landsbankans Bæjarstjóri 1934

Related entity

Jósef Húnfjörð Sveinsson (1876-1959) Ísafirði (7.1.1876 - 27.11.1959)

Identifier of related entity

HAH03965

Category of relationship

associative

Dates of relationship

1901

Description of relationship

Húsbóndi þar

Related entity

Jón Laxdal Jónsson (1865-1928) tónskáld og verslunarmaður Blönduósi

Identifier of related entity

Category of relationship

associative

Dates of relationship

1895-1909

Description of relationship

verslunarstjóri þar

Related entity

Sigurbjörn Sveinsson (1878-1950) kennari og rithöfundur Vestmannaeyjum, frá Kóngsgarði (19.10.1878 - 2.2.1950)

Identifier of related entity

HAH06617

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Starfsmaður Hjálpræðishersins þar 1901, búsettur í Þorlákshúsi

Related entity

Stefán Ólafsson (1857-1919) kennari og bóndi Brandagili Hrútafirði og Ísafirði (5.6.1857 - 7.1.1919)

Identifier of related entity

HAH06775

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Kennari þar 1910

Related entity

Sigríður Jónsdóttir (1850-1936) Brandagili og Ísafirði (24.7.1850 - 16.6.1936)

Identifier of related entity

HAH07178

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Húsfreyja þar 1901 og 1930

Related entity

Þórarinn Þorsteinsson (1861-1945) gullsmiður Borðeyri, Ísafirði og vesturheimi (9.8.1859 - 15.12.1945)

Identifier of related entity

HAH07513

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Gullsmiður þar 1890 og 1920

Related entity

Rósa Jóhannesdóttir (1886-1971) Ísafirði frá Súluvöllum (27.10.1886 - 12.9.1971)

Identifier of related entity

HAH07525

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Húsfreyja þar 1930

Related entity

Ragnheiður Árnadóttir (1859) Fremrifitjum (19.8.1859 -)

Identifier of related entity

HAH07540

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

húsfreyja þar 1920

Related entity

Steinunn Jónína Jónsdóttir (1895-1982) Skinnastöðum (14.2.1895 - 6.4.1982)

Identifier of related entity

HAH09115

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Barn þar

Related entity

Daníel Jónsson (1879-1953) Skósmiður á Ísafirði (22.8.1879 - 21.11.1953)

Identifier of related entity

HAH09128

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Skósmiður þar

Related entity

Þórunn Eyjólfsdóttir (1877-1961) Hólmavík ov (19.2.1877 - 1.10.1961)

Identifier of related entity

HAH09172

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Fædd í Kirkjubólsþingum Sýslumannsfú þar

Related entity

Sigfús Bergmann Valdimarsson (1911-1997) Miðsvæði (5.12.1911 - 22.1.1997)

Identifier of related entity

HAH06249

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

bifreiðastjóri þar

Related entity

Helgi Sveinsson (1868-1955) fasteignasali (25.10.1868 - 26.3.1955)

Identifier of related entity

HAH09299

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Bankaútibússtjóri þar

Related entity

Frederikke Caroline Riis (1830) Ísafirði (20.7.1830 -)

Identifier of related entity

HAH03437

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Húsfreyja þar

Related entity

Guðrún Sveinsdóttir (1864-1898) kennari Ísafirði og Keflavík (29.12.1864 - 31.12.1898)

Identifier of related entity

HAH04472

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Kennari þar

Related entity

Michael Peter Riis (1826) verslunarstjóri Ísafirði, frá Rönne á Bornholm (19.11.1825 -)

Identifier of related entity

HAH09365

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Verslunarfulltrúi þar 1880

Related entity

Jón Snorri Árnason (1871-1938) Trésmiður á Ísafirði (20.2.1871 - 11.2.1938)

Identifier of related entity

HAH05735

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Húsbóndi þar og trésmiður

Related entity

Ása Pálsdóttir (1920-2008) Ísafirði (28.4.1920 - 18.2.2008)

Identifier of related entity

HAH01073

Category of relationship

associative

Dates of relationship

1920

Description of relationship

fædd þar

Related entity

Elísabet Jónsdóttir (1861-1929) frá Eyvindarstaðagerði í Blöndudal (16.9.1861 - 15.10.1929)

Identifier of related entity

HAH03258

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Húsfreyja þar

Related entity

Ingimundur Guðmundsson (1893-1973) vélsmiður Ísafirði (17.12.1893 - 16.10.1973)

Identifier of related entity

HAH06525

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Húsbóndi þar

Related entity

Loftur Gunnarsson (1877-1953) kaupm Ísafirði og Bolungarvík (1.10.1877 - 25.1.1953)

Identifier of related entity

HAH06557

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Kaupmaður þar 1930

Related entity

Gylfi Guðjónsson (1955) Skagaströnd (30.5.1955 -)

Identifier of related entity

HAH04586

Category of relationship

associative

Dates of relationship

30.5.1955

Description of relationship

fæddur þar

Related entity

Elín Sigurðardóttir (1944) Torfalæk (19.5.1944 -)

Identifier of related entity

HAH03202

Category of relationship

associative

Dates of relationship

19.5.1944

Description of relationship

fædd þar

Related entity

Hreggviður Þorsteinsson (1880-1931) kaupmaður á Ísafirði (5.10.1880 - 21.1.1931)

Identifier of related entity

HAH06411

Category of relationship

associative

Dates of relationship

Description of relationship

Kaupmaður þar

Related entity

Jón Haukdal Þorgeirsson (1923-2017) vélstjóri Sænskahúsinu á Skagaströnd (14.8.1923 - 21.1.2017)

Identifier of related entity

HAH05570

Category of relationship

associative

Type of relationship

Dates of relationship

Description of relationship

barn þar 1930

Related entity

Ari Jóhannesson (1911-1999) frá Ísafirði (4.12.1911 - 4.2.1999)

Identifier of related entity

HAH01036

Category of relationship

associative

Type of relationship

Ari Jóhannesson (1911-1999) frá Ísafirði

is the associate of

Ísafjörður

Dates of relationship

1911

Description of relationship

fæddur þar

Related entity

Ingibjörg Þórunn Jóhannsdóttir (1891-1950) Ísafirði (6.12.1891 - 25.6.1950)

Identifier of related entity

HAH07058

Category of relationship

associative

Type of relationship

Dates of relationship

Description of relationship

Húsfreyja þar

Related entity

Hjalti Jóhannesson (1876-1947) Ísafirði 1930 (1.10.1876 - 4.10.1947)

Identifier of related entity

HAH06703

Category of relationship

associative

Type of relationship

Hjalti Jóhannesson (1876-1947) Ísafirði 1930

is the associate of

Ísafjörður

Dates of relationship

Description of relationship

Til heimilis þar 1901 og 1930

Related entity

Hrólfur Jakobsson (1878-1910) frá Illugastöðum (8.1.1878 - 20.12.1910.)

Identifier of related entity

HAH06543

Category of relationship

associative

Type of relationship

Hrólfur Jakobsson (1878-1910) frá Illugastöðum

is the associate of

Ísafjörður

Dates of relationship

Description of relationship

Skipstjóri þar

Related entity

Hnífsdalur ((1950))

Identifier of related entity

HAH00296

Category of relationship

hierarchical

Type of relationship

Hnífsdalur

is controlled by

Ísafjörður

Dates of relationship

Description of relationship

Access points area

Subject access points

Place access points

Occupations

Control area

Authority record identifier

HAH00332

Institution identifier

IS HAH Vestf

Rules and/or conventions used

Status

Final

Level of detail

Full

Dates of creation, revision and deletion

GPJ 25.2.2019

Language(s)

  • Icelandic

Script(s)

Maintenance notes

  • Clipboard

  • Export

  • EAC

Related subjects

Related places