Fyrirtæki/stofnun

Auðólfsstaðir í Langadal

[900]

Landnámsjörð, löngum talin kostamikil. Bærinn er á allbröttum hól undir Langadalsfjalli, rétt norðan við mynni Auðólfsstaðaskarðs. Jörðin á land beggja vegna í skarðinu og í Langadalsfjalli til merkja við Gunnsteinsstaði. Valllendisræktun er ofan vegar, upp í skarðsmynnið norðan Auðólfsstaðaár. Aðalræktunarlandið er afar víðlent sléttlendi neðan vegar sem nefnist Auðólfsstaðaengi. Íbúðarhús byggt 1930 544 m3. Fjós fyrir 20 gripi. Fjárhús ufir 340 fjár. Hlöður 1214 m3. Tún 40 ha. Veiðiréttur í Blöndu og Auðólfsstaðaá.

Langidalur; Bólstaðarhlíðarhreppur; Auðólfsstaðaskarð; Langadalsfjall; Auðólfsstaðaá [Óðulsstaðaá] ; Auðólfsstaðaengi; Blanda; Auðólfsstaðarós; Karlastaðamýri; Jarðfallalækur; Selbreiðarbrúnir; Tröllaskarð; Seljadalslækur; Seljadalur; Bjálkagilslækur; Bjálkagilsbotn; Smjörskál; Smjörskálalækur; Auðólfsstaðaá; Skeiðmelsendi; Gautsdalur; Háastaðahnjúkur; Gunnsteinstaðir; Mörk; Æsustaðir; Mjóidalur; Óðulstaðir; Vík í Skagafjarðarsýslu; Kárastaðaland;

Audolfsstader, nú almennilega kallaðir Ódulsstader.
Bænahús hefur hjer áður verið, og stendur þar nú skemma sem kirkjan var áður, en ei hafa hjer verið tíðir veittar í næstu fimtíu ár eður lengur. Jarðardýrleiki lx C og so tíundast fjórum tíundum. Eignarhald á jörðunni hefur Þórun Hallgrímsdóttir að Vík í Skagafjarðarsýslu, en hefur áður, fyri nokkrum árum, gefið þessa jörð sinni bróðurdóttur sál. Þóru Jónsdóttur, en skilið sjer umráð og afgjald meðan hún lifði. Hefur so þessi jörð gengið að erfðum síðan, fyrst til barns Þóru sál. og síðan til föðurs þessa barns, Jens Spendrub.
Abúandinn Guðmundur Steingrímsson. Landskuld ii C xxx álnir fyri tíu árum, en síðan hefur ei landskuld verið sjerlega á bóndann skilin, heldur segist ábúandi hafa goldið ýmist meira eður minna eftir sem sín Ijelegheit verið hafi hvört sinn til, en þó hafi landsdrottinn aldri átalið hvort það hafi verið meira eður minna. Aður fyri vel tuttugu ár var landskuld iii C. Betalast í landaurum heim til landsdrottins eður nokkuð í fiskatali í kaupstað. Leigukúgildi vi, inntil næstu tveggja ára viii, en meir en fyrir tuttugu árum xiii eður xiiii. Leigur betalast í smjöri heim til landsdrottins. Kvaðir öngvar.
Kvikfje vii kýr, i naut gamalt, i tvævett, i kvíga veturgömul, lxxvi ær, xviii sauðir tvævetrir og eldri, xxv veturgamlir, l lömb, v hestar, iiii hross, ii folar þrevetrir, i tvævetur, i únghryssa,
ii fyl. Fóðrast kann vi kýr, lx ær, xxx lömb, ii hestar; öðru kvikfje vogað einúngis á útigáng. Afrjett ut supra. Torfrista og stúnga grýtt og sendin og lítt nýtandi en brúkast þó.
Lýngrif lítið og valla teljandi, brúkast ei. Beit á jörðin í Kárastaðalandi fyri hross, sem á jörðunni eru, frá veturnóttum til sumars. Móskurð á jörðin í Kárastaðajörðu so mikinn sem heimilinu þarfnast; þetta ítak hefur ei brúkast í manna minni og hrossabeitin sjaldan. Túninu spillir Óðulsstaðaá með grjóts áburði og smálækir úr fjalli, sem bera leir í vatnagángi og sumpart stórviðri, so mikið stykki af vellinum er þar fyri að melholti orðið. Enginu grandar Blanda að neðan með landbroti og sandsáburði, en Óðulsstaðaá að ofan með landbroti og stórkostlegum grjóts áburði, so að fyri þessum báðum ám er mesti partur engjanna eyðilagður og verður ei til slægna brúkaður, og þar til spillist slægjulandið sumstaðar af smálækjum og grjóthruni úr snarbröttu fjalli. Hætt er kvikfje á vetur í snarbröttum fjöllum, þá harðfenni og svell leggur í hlíðarnar, so það hrapar og limlestist og deyr af því tilfelli, so og er kvikfje hætt fyrir kaldaverslu síkjum og verður oft mein að. Kirkjuvegur lángur en sjaldan hættusamur, því með bygð er að ferðast. Landið er stórkostlega eyðilagt og uppblásið í holt og mela, og er orðið allvíða mjög haglítið, so að fyrir þann skuld líða menn stóra þörnun á nytkun búsmalans.

Odulsstadakot, eyðihjáleiga bygð í heimalandi fyri manna minni, og var stundum í auðn, stundum bygð inn til næstu þriggja ára, síðan í eyði legið. Kottúnið er áfast við heimavöllinn og einn garður um bæði túnin. Dýrleikinn talinn í heimajörðunni. Landskuld ýmist xxx eða lx álnir, eftir því sem hjáleigunni fylgdi mikið af túninu. Betalaðist í landaurum til heimabóndans. Leigukúgildi ii. Leigur betöluðust í landaurum til heimabóndans. Kvaðir öngvar. Fóðrast kunni i kýr, i úngneyti. Þessa hjáleigu brúkar nú heimabóndinn. Ekki má hjer aftur byggja nema heimajörðunni til meins og skaða, því það skerðir alt fyri heimabóndanum, sem hann leggur til hjáleigunnar.

Hávardsstader heitir eitt örnefni hjer í heimalandi, þar meina menn að áður hafi bygð verið, því þar sjást enn byggíngamerki af tóftarústum og litlum garðaleifum, en enginn
nálægur veit hjer um framar að undirrjetta. Ekki má hjer aftur byggja, því landið er mestalt komið í holt og mela, bæði kríngum tóftarústirnar og annarstaðar.

Karlastader, forn eyðijörð. Yfir þessa jörð segjast menn heyrt hafa að skriða hafi hlaupið úr fjalli og eyðilagt hana bæði að túni og húsum, meir en fyrir fjögur hundruð árum (um1300], og síðan aldrei uppbygst. þessi eyðijörð liggur í Gunnsteinsstaðalandi nálægt landamerkjum, og er nokkur ágreiníngur millum Óðulsstaða og Gunnsteinsstaða um landspláts nokkurt, sem liggur sunnan við túngarðinn, sem verið hefur á þessari eyðijörðu. Enn er óreynt hvörjir rjettara hafa, en eyðijörðin brúkast frá báðum jörðunum til beitar, og átelja hvörugir að lögum.

KÓPATJÖRN
Á fjallinu fyrir ofan Auðólfsstaði í Langadal er tjörn nokkur, sem Kópatjörn heitir.
Gömul munnmæli í Langadal herma, að þegar þrenn hjón sömu ættar búi á Auðólfsstöðum, muni fjallið klofna um tjörnina og springa fram.

Ábúendur;

1900-1936; Guðmundur Jóhannes Jónsson 23. apríl 1868 - 28. apríl 1904. Bóndi á Auðólfsstöðum. Kona hans; Jónína Ingibjörg Hannesdóttir 18. júní 1877 - 30. okt. 1956. Húsfreyja á Auðólfsstöðum.

1936-1974- Hannes Sigurður Guðmundsson 16. des. 1903 - 6. feb. 1990. Var á Blönduósi 1930. Heimili: Auðólfsstöðum, Bólstaðarhlíðarhr. Var á Auðólfsstöðum, Bólstaðarhlíðarhr., A-Hún. 1957. Bóndi þar. Síðast bús. í Bólstaðarhlíðarhreppi.

1974- Jóhann Þ. Bjarnason 12. des. 1945. Kona hans; Þórunn Ingibjörg Magnúsdóttir 20. sept. 1946

Ragnheiður Árnadóttir (1912-2007) frá Tungu á Blönduósi (11.12.1912 - 21.3.2007)

Arnljótur Ólafsson (1823-1904) Bægisá (21.11.1823 - 29.10.1904)

Langidalur ((1950))

Páll Vídalín Jónsson (1877-1919) verslunarstj Akureyri frá Auðunnarstöðum (1.10.1877 - 28.10.1919)

Ragnhildur Jónsdóttir (1884-1978) saumakona Blöndudalshólum 1930 (21.4.1884 - 21.5.1978)

Jósef Stefánsson (1922-2001) Reykholti Skagaströnd (25.6.1922 - 9.12.2001)

Guðrún Þórðardóttir (1894-1913) Auðólfsstöðum (8.6.1894 - 21.2.1913)

Anna Pétursdóttir (1842-1925) Móbergi (16.2.1842 - 7.1.1925)

Jakob Sigurðsson (1860-1880) frá Botnastöðum, (7.1.1860 - 19.11.1880)

Gunnlaugur Klemensson (1830) Auðólfsstöðum 1860 (10.3.1830 -)

Gautsdalur í Bólstaðarhlíðarhreppi ((1950))

Bólstaðarhlíðarkirkja (1889 -)

Gunnsteinsstaðir í Langadal (um 890)

Mjóidalur á Laxárdal fremri ([1300])

Jóhanna Erlendsdóttir (1905-1979) Breiðavaði (16.3.1905 - 20.8.1979)

Bólstaðarhlíðarhreppur ((1000-2019))

Æsustaðir í Langadal ((1950))

Jón Thordarson (1893-1967) forst. R. S. (1.4.1893 - 15.8.1967)

Þórður Jónsson (1865-1900) Auðólfsstöðum (6.10.1865 - 7.5.1900)

Dýrfinna Jónasdóttir (1862-1952) Auðólfsstöðum og Sauðárkróki (21.8.1862 -12.9.1952)

Erlendur Erlendsson (1874-1943) Hnausum og Auðólfsstöðum (20.6.1874 - 18.12.1943)

Jónína Hannesdóttir (1877-1956) Auðólfsstöðum (18.6.1876 - 30.10.1956)

Jón Þórðarson (1841-1893) Auðólfsstöðum í Langadal. (5.6.1841 - 9.8.1893)

Guðrún Kristmundsdóttir (1840-1930) Auðólfsstöðum (24.11.1840 - 27.7.1930)

Sigurður Helgason (1825-1879) snikkari (26.8.1825 - 22.7.1879)

Jón Espólín Jakobsson (1863-1943) Auðólfsstöðum og í Hólabæ (8.11.1863 - 27.5.1943)

Guðmundur Jónsson (1868-1904) Auðólfsstöðum (23.4.1868 - 24.4.1904)

HAH00150

IS HAH-Bæ

Loka

Fullt

GPJ 13.3.2019

• íslenska

Guðmundur Paul
Jarðabók Páls Vidalín 1708. Bls 392
file:///C:/Users/Notandi/AppData/Local/Microsoft/Windows/INetCache/IE/TYHI81U1/H%C3%BAnavatnss%C3%BDsla.pdf
Landamerkjabók Húnavatnssýslu, No. 225, fol. 117. 20.5.1891
Húnaþing II bls 176